سنجش عوامل تغییرات کاربری زمین در روند گسترش کلا نشهرها، نمونه موردی: منطقه ۲۲ شهر تهران

Authors

محمدمهدی عزیزی

استاد شهرسازی، دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران. مصطفی دهقانی

کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

abstract

سرعت گسترش کلان شهرها موجب تغییرات سریعی در الگوی کاربری زمین پیرامون این شهرها شده است. در منطقه22 شهر تهران نیز، ادامه روند گسترش کاربری های شهری پراکنده، موجب بروز مشکلاتی مانند؛ کاهش فضای سبز، افت کیفیت محیط زیست، تغییرات پوشش گیاهی منطقه و نادیده گرفتن توان اکولوژیکی منطقه و افزایش مشکلات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی شهر تهران می شود. بنابراین، ایجاد چارچوبی جهت درک تغییرات سریع کاربری زمین کلان شهرها و عوامل آن در گذشته، برای مدیریت کارآمد این تغییرات، اهمیت بسیاری دارد. این تحقیق با رویکردی توصیفی  تبیینی و کمی، در پی شناسایی عوامل و محرک های اصلی تغییرات کاربری زمین در روند گسترش کلان شهرها، جهت کنترل و مدیریت این تغییرات است. در این راستا، شاخص های تغییرات کاربری زمین برگرفته از مطالعات و تجارب جهانی و منطبق با شرایط خاص کلان شهرهای کشور، در محدوده منطقه 22 شهر تهران، مطالعه و سهم هر یک از شاخص ها در تغییر کاربری زمین های بایر و غیرشهری سال 1375 به کاربری های شهری سال 1385 ، محاسبه شده است. و با استفاده از چارچوب سلول های خودیار (ca) و استفاده از روش تحلیل عاملی با شاخص های تدوین شده پژوهش، عوامل اصلی تغییرات کاربری زمین، شناسایی شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که عوامل اصلی تغییرات کاربری زمین را می توان در 5 عامل اصلی، شامل دسترسی به خدمات اجتماعی، دسترسی به مراکز شهری، پیشنهادهای طرح تفصیلی، موقعیت طبیعی و مشوق های ساخت و ساز مسکونی جستجو نمود. همچنین نتایج تحقیق نشان م یدهند که 53 درصد از تغییرات اراضی باغات خصوصی و 9 درصد از تغییرات اراضی فضای سبز، تغییر به کاربری صنعتی است، که این مسأله باید به عنوان یک هشدار محیط زیستی در نظر گرفته شود. بیشترین تغییرات کاربری زمین، از زمین های بایر و ساخته نشده به کاربری مسکونی و معابر، و در زمین های با شیب 2 تا 8 درصد، زمین های دارای مالکیت خصوصی و مسکونی کم تراکم اتفاق افتاده است. شاخص های نزدیکی به مراکز تجاری، نزدیکی به راه های اصلی و کاربری زمین پیشنهادی طرح تفصیلی، بیشترین تأثیر را در تغییرات کاربری زمین دارند. و هر چه سلول به کاربری صنعتی نزدیک تر باشد، احتمال شهری شدن کمتری دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

سنجش عوامل تغییرات کاربری زمین در روند گسترش کلا نشهرها، نمونه موردی: منطقه 22 شهر تهران

سرعت گسترش کلان شهرها موجب تغییرات سریعی در الگوی کاربری زمین پیرامون این شهرها شده است. در منطقه22 شهر تهران نیز، ادامه روند گسترش کاربری های شهری پراکنده، موجب بروز مشکلاتی مانند؛ کاهش فضای سبز، افت کیفیت محیط زیست، تغییرات پوشش گیاهی منطقه و نادیده گرفتن توان اکولوژیکی منطقه و افزایش مشکلات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی شهر تهران می شود. بنابراین، ایجاد چارچوبی جهت درک تغییرات سریع کاربری زمین کل...

full text

تحلیلی بر تغییرات کاربری زمین شهری با استفاده از مدل تحول زمین، نمونه موردی شهر تبریز

توسعه پراکنده شهری و تغییرات کاربری اراضی پیرامونی شهرها، از چالش­های اساسی در برنامه­ریزی شهری در دهه­های اخیر بوده و مدل­سازی این تغییرات، به­عنوان یک ابزار کارآمد برای برنامه­ریزان، اقتصاددانان، اکولوژیست­ها و طرفداران محیط زیست جهت بررسی تغییرات آتی توسعه شهری محسوب می­گردد. این مقاله مدل تحول زمین را به­منظور بررسی توسعه شهری آتی تبریز، بر پایه شبکه­های عصبی مصنوعی و سیستم اطلاعات جغرافیای...

full text

تحلیلی بر تغییرات کاربری زمین شهری با استفاده از مدل تحول زمین، نمونه موردی شهر تبریز

توسعه پراکنده شهری و تغییرات کاربری اراضی پیرامونی شهرها، از چالش­های اساسی در برنامه­ریزی شهری در دهه­های اخیر بوده و مدل­سازی این تغییرات، به­عنوان یک ابزار کارآمد برای برنامه­ریزان، اقتصاددانان، اکولوژیست­ها و طرفداران محیط زیست جهت بررسی تغییرات آتی توسعه شهری محسوب می­گردد. این مقاله مدل تحول زمین را به­منظور بررسی توسعه شهری آتی تبریز، بر پایه شبکه­های عصبی مصنوعی و سیستم اطلاعات جغرافیای...

full text

بررسی روند تغییرات کاربری اراضی منطقه بم

درحالحاضر،تغییراتکاربریاراضی بهیکمشکلعمده زیست محیطیتبدیلشدهزیرابدون برنامه­ریزی اصولی وباتوجهاندکبهاثرات مخربزیست محیطیآن­هاصورتمی­گیرد. ازآن­جاکهتغییراتدرکاربریاراضیدرسطوح وسیعوگستردهصورتمی­گیرد،بنابراینتکنولوژیسنجشازراهدورابزاریضروری برایارزیابیوسعتومیزانتغییراتپوششاراضیاست. در تحقیق حاضر تغییرات کاربری اراضی منطقه بم در یک دوره زمانی 18 ساله مورد ارزیابی قرار گرفت. برای انجام تحقیق از تصاوی...

full text

ارزیابی تحقق پذیری کاربری زمین در طرح های توسعه شهری (مورد : طرح تفصیلی منطقه ۲۲ تهران)

رشد سریع شهرنشینی از دهه های قبل موجب شد تا طرح های جامع و تفصیلی بصورت ابزاری کنترل توسعه شهری در کشور استفاده شود. این طرح ها به تبعیت نظریه جامع- عقلانی در عمل با مشکلات زیادی مواجه شدند و اغلب به تحقق نرسیدند. در دهه های اخیر، برنامه ریزی توسعه شهری با تحولاتی در نظریه و عمل خود مواجه شده است که لازم است نظام برنامه ریزی کشور این گونه تحولات را در تهیه و اجرای طرح های شهری لحاظ کند. یکی از ...

full text

سنجش تاب‌آوری شهر در برابر زلزله با مدل پرومته، نمونه موردی: منطقه یک شهرداری تهران

زلزله به‌عنوان یکی از فاجعه‌بارترین و مخرب‌ترین انواع مخاطرات طبیعی دارای اشکال بزرگ و پیش‌بینی‌ناپذیر می‌باشد. لذا، نمی‌توان از پیامدهای آن جلوگیری کرد. در مقابل این وضعیت، راهبرد‌های سازمان‌های بین‌المللی برای کاهش بلایا، ایجاد جوامع تاب‌آور در برابر زلزله است که این امر نیازمند ارزیابی میزان تاب‌آوری شهر در برابر زلزله و برنامه‌ریزی اصولی در راستای تاب‌آور نمودن آن می‌باشد. بر این اساس، پژوه...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
معماری و شهرسازی آرمان شهر

جلد ۷، شماره ۱۳، صفحات ۳۴۳-۳۵۹

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023